Sözleşmeden Doğan Sorumluluk Borçlar, Muaccel bir borcun borçlusu, alacaklının ihtarıyla, temerrüde düşmüş olur. Borcun ifa edileceği gün anlaşarak belirlenmiş veya saklı tutulan bir hakka dayanılarak iki taraftan birisi bunu usulen bir ihbarda bulunmak suretiyle tespit etmiş ise, mücerret bugünün hitamı ile borçlu mütemerrit olur.Karşılıklı borç yükleyen bir sözleşmede iki taraftan biri temerrüde düştüğü takdirde, diğeri borcun ifa edilmesi için uygun bir süre verebilir veya uygun bir süre verilmesini isteyebilir. Bu süre içinde borç ödenmezse, alacaklı her zaman onun ifasını isteyebilir ve gecikme sebebi ile zarar ve ziyan davası açma hakkına sahiptir; birde sözleşmenin yerine getirilmesinden ve gecikme sebebiyle zarar ve ziyan talebinden vazgeçtiğini hemen bildirerek borcun ifa edilmemesinden doğan zarar ve ziyanın ödenmesini isteyebilir veya sözleşmeyi feshedebilir.Aşağıdaki hallerde bir süre tayinine gerek yoktur;
- Borçlunun hal ve vaziyetinden bu tedbirin etkisiz olacağı anlaşılırsa
- Borçlunun temerrüdü neticesi olarak borcun ifası alacaklı için yararsız duruma gelmişse
- Sözleşme hükümlerine göre borç tayin ve tespit edilen bir zamanda veya muayyen bir süre içinde ifa edilmek lazım geliyorsa
Borçlar Kanununun 125. maddesine göre karşılıklı borç yükleyen sözleşmelerde alacaklı, temerrüde düşen borçlu karşısında üç ayrı seçim hakkına sahiptir.Temerrüde düşen borçlu, verilen süre içinde, borcunu ifa etmemişse veya süre verilmesini gerektirmeyen bir durum söz konusu ise alacaklı, her zaman borcun aynen ifasını ve gecikme yüzünden uğradığı zararın giderilmesini isteyebilir; Madde 125/1Alacaklı, borcun aynen ifasından ve gecikme tazminatı isteme hakkından vazgeçtiğini hemen bildirerek, borcun ifa edilmemesinden doğan zararının giderilmesini isteyebilir; Madde 125/2 Alacaklı, borcun aynen ifasından vazgeçerek sözleşmeden dönebilir; Madde 125/2 son.Karşılıklı Borç Yükleyen Sözleşmelerde Borçlu Temerrüdünün Sonuçları
İlk olarak, alacaklı borcun aynen ifası ile birlikte gecikme tazminatı talep edebilir. Bu seçimlik hak, her iki tarafa borç yükleyen sözleşmelere özgü değildir, borçlu temerrüdünün genel bir sonucudur.Alacaklının diğer bir seçimlik hakkı, borcun ifasından vazgeçerek uğramış olduğu müspet zararın tazminini istemektir. Son olarak alacaklı sözleşmeden dönerek uğramış olduğu menfi zararın tazminini talep edebilir.